Το χωριό βρίσκεται στο κέντρο της κοιλάδας των Κορεστίων.

Αποτελείται από δύο “μαχαλάδες”, την Kάτω και την Πάνω Κρανιώνα που τους χωρίζει το ένα από τα δύο ποτάμια της λεκάνης που συμβάλλουν στην τοποθεσία “Σμέση”, για να αποτελέσουν το βασικό βραχίονα του μεγαλύτερου ποταμού της Μακεδονίας, του Αλιάκμονα. Εκκλησιαστικό κέντρο της περιοχής, κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Κόσμημα είναι, μέχρι και σήμερα, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην Πάνω Κρανιώνα που χτίστηκε  πριν το 1864.

Ένα χωριό που σβήνει με αξιοπρέπεια!

Τα είπανε “χωμάτινα χωριά”, μίλησαν για αρχιτεκτονική από πηλό! Αρχιτεκτονική της λάσπης και του άχυρου. Τα χωριά με την χειροποίητη ψυχή!…
Ο λόγος για τα Κορέστεια που έχουν συγκεντρωθεί κυρίως στον οικισμό του Γάβρου, αλλ’ άφησαν πίσω τους τα καφεκόκκινα απομεινάρια τους να σβήνουν με αξιοπρέπεια.
Γιατί ούτε χαλάσματα από δύστροπο μπετό βλέπουμε, ούτε λαμαρίνες ούτε σκουριασμένα σίδερα! Ο ψημένος πηλός, απ’ τον οποίο γίνονταν τα πλιθιά λειώνει με τη βροχή κι ισοπεδώνεται στο χρόνο… Βρεθήκαμε στην Κρανιώνα που έχει την πολυτέλεια να χωρίζεται σε πάνω και κάτω.
Έρημες τώρα και οι δύο γειτονιές, ξαναζωντανεύουν, ιδίως ο λόφος γύρω από την εκκλησιά κάθε Αύγουστο, όταν οργανώνονται εκεί τόσο αξιόλογες συναυλίες, αφιερωμένες κάθε φορά σε μια κατηγορία τραγουδιού! Νέο κύμα, ρεμπέτικο κ.λ.π. Αγροτοκτηνοτρόφοι οι κάτοικοι της Κρανιώνας, αστικοποιήθηκαν όταν μετοίκησαν στο Νέο Οικισμό, σταδιακά μετά το ’70 κι έγιναν γουνοποιοί κυρίως.Το ποτάμι που γλύφει τα πόδια της κάτω Κρανιώνας, συναντιέται με τον Λαδοπόταμο που έρχεται απ’ το Ανταρτικό και πιο ενισχυμένοι πλέον βρίσκουν τον Αλιάκμονα.
Αν παρατηρήσει κανείς τα σπίτια της Κρανιώνας θα δει τη σοφή διάταξη των χώρων και τη χρησιμότητά τους. Όλα να έχουν την ημιυπαίθρια σάλα, το πλακόστρωτο ισόγειο με τα βοηθητικά δωματιάκια, τον ενσωματωμένο σταύλο, την ξύλινη σκάλα για τον όροφο και τα σανιδένια πατώματα των πάνω δωματίων! Πλήρως υγιεινή διαμονή!
Όλα τα σπίτια να βλέπουν στο ποτάμι και τον κάμπο. Και μακριά στο Μαλι – Μάδι, απ’ όπου έφερναν το τσάϊ του βουνού για τους χειμώνες τους.
Ο μεγάλος πέτρινος ναός της Αγίας Παρασκευής δεσπόζει στα λοιπά “αρχιτεκτονήματα”, με το τετράγωνο καμπαναριό του και το ασβεστοκονίαμα που έχει πια παλιοκαιρίσει. Το εξαιρετικό του τέμπλο με τρεις σειρές εικόνων είναι αριστουργηματικό, όπως και το δεσποτικό και τ’ άλλα κομψοτεχνημένα μέρη του ναού.Το κόκκινο χρώμα των τοίχων και των κεραμιδιών κάνουν αρμονική αντίθεση με το καταπράσινο τοπίο και γοητεύουν, ενώ τα πορτοπαράθυρα που λείπουν, δείχνουνε πως δεν μένουν πια άνθρωποι εδώ.
Οι συναυλίες που ξαναζωντανεύουν για λίγο την Κρανιώνα ξεκίνησαν το 1999 κι αποτελούν πλέον αξιόλογο πολιτιστικό γεγονός για την περιοχή!